Ioannis Th. Mazis

Professor

yianmazis[at]turkmas.uoa[dot]gr

3 hours per week

 

Course Objectives

The course is offered to both directions of the Faculty's programme of studies. It aims to educate students with regard to the economic and geographical presentation of the geo–complex of the Greater Middle East and its interactions with the ethnic and social formation of Turkey, on a geopolitical and geo–strategic level. Continuing on the first modules of the course (70040, Economic Geography and Geopolitics of the Greater Middle East and Turkey I), the principal socio–political and ideological positions of Islam are presented, as affecting its international relations with other parts of the planet. Further, and on the basis of these assumptions, the course proceeds with presenting case studies on issues of Economic Geography and Geopolitics in the Geopolitical Complex of the Greater Middle East and Turkey.

A specific research methodology is presented in this sense, applicable in the systemic geopolitical analysis, that is appropriate for students and researchers aiming to investigate (i) international political events and their related re–distributions of power (in terms of defence, economy, politics and civilisation) in all of the systems of the national social formations of the planet (both of nation–states and of ethnicities); and (ii) the phenomena and the entities affecting the formation, structure and power interactions between these structures. Students in these fields of international affairs should be familiar with the specific method of analysis, so as to prevent abuse of terminology, misunderstandings and epistemological selectivity in analysing such issues. Such a stance is by no means an “analysis methodology”.

 

Course Structure

A. General Geopolitical Landscape

1. The Cold–War Geopolitical Landscape (cartographic presentation)

2. Post Cold–War Geopolitical Landscape (cartographic presentation)

3. The trapezium of Instability and the Paradigm of N. Spykman (cartographic presentation)

4. The post Cold–War trapezium of Instability (cartographic presentation)

5. Basic concepts of Islam (Religion–Law/International Law/Law of Jihad, the concept of the Umma of the Faithful, the concept of Caliphate, the concept of Fatwa, etc.

B. Geopolitics of Water in the Middle East

1. Hydrological basin of the rivers Tigris and Euphrates

2. The Turkish complex of water dams in relation to the Turkish–Syrian and Turkish–Iraqi Relations

3. Litani River and the Security Zone of Southern Lebanon

4. The Golan Heights and the sources of Jordan River

C. Geopolitical Analysis of the Israeli–Palestinian Conflict (optionally)

D. Geopolitics of the Islamist Movement in the Greater Middle East: Forms, structures, function and aims

1. Islam and Islams

2. Islamist zealotism in the Middle East

3. Sunnite and Shiite Islamist Movement

4. Western interventions and Islamist Movement

5. Possibilities of Dialogue with Political Islam

E. Geopolitics of the Greek Space in the Complex of SE Mediterranean

1. The issue of the Aegean space

2. The Cyprus issue and the events of September, 1955

3. Neo–Ottomanism and Geo–strategic facts in SE Mediterranean. The case of A. Davutoglu.

4. General issues of geopolitical fluidity and instability

F. The issue of Centres of Instability in the Greater Middle East and in SE Mediterranean

1. The Iraqi issue

2. The Iranian issue

3. The Lebanon issue

4. The Syria issue

5. Greek–Turkish relations

6. The issue of Transcaucasia and of the Muslim republics of Central Asia

Assesment

Written examination (50%) and submission of a thesis (5,000-7,000 words, 50%).

Bibliography

Α. Basic

Ι.Θ. Μάζης, Η Γεωπολιτική στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή και η Τουρκία, Λιβάνης, Αθήνα 2008,

Ι.Θ. Μάζης, Γεωγραφία του ισλαμιστικού κινήματος στη Μέση Ανατολή, Τρίτη έκδοση βελτιωμένη & αναθεωρημένη, Παπαζήσης Αθήνα 2012.

 

B. Further reading, indicative bibliography

 

a. General issues in the Middle East

Ι. Θ. Μάζης, Η Γεωπολιτική των Υδάτων στη Μέση Ανατολή: Αραβικές Χώρες, Ισραήλ, Τουρκία, Παπαζήσης, Αθήνα (Δεύτερη έκδοση) 2001

Fred Hulliday, Η Μέση Ανατολή στις Διεθνείς Σχέσεις. Ισχύς, πολιτική και Ιδεολογία, Ξιφαράς, 2010

Alain Gresh & Dominique Vidal, Les 100 portes du Proche Orient, Autrement, 1989

Xavier de Planhol, Les Nations du Prophète, Fayard, 1993

Geoffrey Kemp & Robert Harkavy, Strategic Geography and the Changing Middle East, Carnegie-Brookings Press, 1997

Μιχαήλ Θ. Λάσκαρι, Το Ανατολικόν Ζήτημα 1800-1923, Πουρνάρας, Θεσσαλονίκη, 1978.

Charles Enderlin, Μεσανατολικό 1995-2002. Οι ισραηλινο-παλαιστινιακές Διαπραγματεύσεις, Scripta, 2003

Πασκάλ Μπρυκνέρ, Η Τυραννία της Μεταμέλειας. Δοκίμιο πάνω στο Δυτικό Πολιτισμό, Αστάρτη, 2007

Judith Miller-Laurie Mylroie, Σαντάμ Χουσεΐν. Η Κρίση στον Κόλπο στα πρόθυρα του Πολέμου, Κλειδί, 1990

Alain Gresh & Dominique Vidal, Golfe: Clefs poyr une guerre annoncée, Ed. Le Monde, 1991

Ρότζερ Χάουαρντ, Ιράν και Κρίση, Κόσμος-ΚΨΜ, 2006

Anoushiravan Ehtesami, Globalasation and the Geopolitics in the Middle East. Oil Games, New Rules, 2009

Mostafa Elm, Oil, Power and Principle. Iran's Oil Nationalisation and its aftermath, 1992

 

b. Arab–Israeli and Israeli–Palestinian conflict

Εφραίμ Ίνμπαρ, Ράμπιν και η Ισραηλινή Εθνική Ασφάλεια, Λιβάνης, 2011

Bernard Wasserstein, Israelis and Palistinians. Why do they Fight? Can they stop?, Yale Univ. Press, 2003

Haim Harari, A view from the Eye of the Storm. Terror and Raison in the Middle East, Regan Books, 2005

Ahron Bregman, Israel's Wars. A History since 1947, Routledge, 2000

Alan Dershowitz, The case for Israel, Wiley, 2003

Ian Black & Benny Morris, Israel's Secret Wars, Grove Press, 1991

Moshe Ma'oz, Syria and Israel, Oxford, 1995

 

c. On Turkey, on the relations between Turkey and the Middle East, and on Turkish or Middle Eastern ethnic minorities

Philippe Boulanger, Géopolitique des Kurdes, Ellipses, 2006

Shmuel Trigano, La fin du Judaisme en terres d'islam, Denoël, 2009

Ουίλλιαμ Μίλλερ, Η Τουρκία Καταρρέουσα. Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το 1801 έως το 1913, Ανατύπωση από τον βιβλιοπώλη Ευάγγελο Λαζό (Ασκληπιού 3), Αθήνα, 1994

Σπύρος Βρυώνης, Ο μηχανισμός της Καταστροφής: Το τουρκικό Πογκρόμ της 6ης-7ης Σεπτεμβρίου 1955 και ο αφανισμός της Ελληνικής Κοινότητας της Κωνσταντινούπολης, ΕΣΤΙΑ, 2007

Φαΐκ Οκτέ, Varlik Vergisi: Ο ληστρικός Νόμος του Φόρου Περιουσίας των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, ΗΡΟΔΟΤΟΣ, 1998

Κ. Γεώρμας - Γιώργος Καραμπελιάς (Επιμέλεια), Τουρκία. Ισλάμ και Κρίση του Κεμαλισμού, Εναλλακτικές Εκδόσεις,/Άτροπος 7, 1997

Π. Δημητράκης, Μυστικές Επιχειρήσεις στη Μ. Ασία. Ο Απόρρητος Πόλεμος των Ελληνικών και Βρετανικών Υπηρεσιών Πληροφοριών για την Ανατολία 1919-23, Επικοινωνίες, 2005

Mάνος Ηλιάδης, Οι Τουρκικές Μυστικές Υπηρεσίες και η ΜΙΤ, Λαβύρινθος, 1998

Dr. Jur. Aχιλλέας Ανθεμίδης, Τουρκία: Η χώρα των Θρησκευτικών και εθνικών Μειονοτήτων, Αφοι Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 1995.

Α. Κούρκουλας (Επιμ.) Εγκλημα & Εξουσία. Η Άκρως Απόρρητη τουρκική έκθεση για την Υπόθεση Σουσουρλούκ, Λιβάνης, 1998

Sabri Cigerli-Didier le Saout, Öcalan et le P.K.K. Les mutations de la Question Kurde, Maisonneuve & Larose, 2005

Laurent et Annie Chabry, Οι Μειονότητες (εθνικές και θρησκευτικές) στη Μέση Ανατολή. Τα αίτια των Συγκρούσεων, Θετίλη, 1987

Ofra Bengio, The Turkish-Israeli Relationship. Changing Ties of Middle Eastern Outsiders, Palgrave-Mac Milan, 2010

Feroz Ahmad, The making of Modern Turkey, Routledge, 1993

Hamit Borzaslan, Ιστορία της Σύγχρονης Τουρκίας. Από την Επανάσταση των Νεοτούρκων μέχρι σήμερα, Σαββάλας, 2004

Dilek Güven, Εθνικισμός, Κοινωνικές μεταβολές και Μειονότητες. Τα επεισόδια εναντίον των μη Μουσουλμάνων της Τουρκίας (6-7 Σεπτεμβρίου 1955), Εστία, 2006

Νεοκλής Σαρρής, Προεπαναστατική Ελλάδα και Οσμανικό Κράτος. Απο το χειρόγραφο του Σουλεϊμάν Πενάχ Εφέντη του Μοραΐτη (1785), Ηρόδοτος, (3η έκδοση, 2005).

 

d. On Islam and on the Islamist movement (Sunnite and Shiite)

Olivier Carré, Mystique et politique. Lecture révolutionnaire du Coran par Syyid Qutb, Frère musulman radical, CERF, 1984

R. Hrair Dekmejian, Επαναστατημένο Ισλάμ. Ο φονταμενταλισμός στον Αραβικό Κόσμο, Παπαζήσης, 2007

Bernard Rougier (Dir.), Qu'est-ce que le Salafisme?, PUF, 2008

Mustapha Chérif, L'Islam. Tolérant ou Intolérant?, Odile Jacob, 2006

Gilles Kepel, Jihad. Expansion et déclin de l'Islamisme, Gallimard, 2000

Hichem Djaït, La crise de la culture islamique, Fayard, 2004

Bruno Etienne, L'islamisme Radical, Hachette, 1987

Mohammad Reza Djalili, Diplomatie islamique.Stratégie Internationale du Khomeinisme, PUF, 1989

Anne-Marie Delcambre, La schizophrénie de l'Islam, Desclée de Brouwer, 2006

Joel Beinin & Joe Stork, Political Islam. Essays from Middle East Report, Tauris, 1997

Olivier Carré & Paul Dumont, Radicalismes Islamiques, Tome I: Iran, Liban, Turquie, L'Harmattan, 1985

Fazlur Rahman, Islam, Univ. of Chicago Press, 2002

Gilles Kepel & Yann Richard (Dir.), Intellectuels et militants de l'Islam contemporain, Seuil, 1990

Ismaël Kadaré (Preface), Dictionnaire de L'Islam (Religion et Civilisation), Albin Michel, 1997

Olivier Carré, L'Utopie Islamique dans L'Orient Arabe, Presses de La Fondation Nationale des Sciences Politiques, 1991

Robert Mantran (Dir.), Les Grandes dates de l'Islam, Larousse/Essentiels, 1990

Peter Scholl-Latour, Les Guerriers d'Allah, Presses de la Cité, Paris, 1983

Xavier Raufer, La nebuleuse: Le terrorisme du Moyen Orient, Fayard, 1987

Amir Taheri, La Terreur Sacré, Sylvie Messinger, 1987

L. Chabry-Annie Chabry, Politique et Minorités au Proche Orient. Les raisons d'une explosion, Maisonneuve & Larose, 1987

Ηλία Δ. Νικολακάκη, Δρ. Θ., Ο Ιερός Πόλεμος του Ισλάμ: Τζιχάντ. Σύστασι-καθιέρωσι-σύγχρονες εφαρμογές του, Θεσσαλονίκη, 1989

B. Kodmani-Darwish & May Charouni-Dubarry, Les États Arabes face à la contestation Islamiste, Armand Colin/IFRI, 1997

Hala Jaber, Hezbollah. Born with a vengeance, Forh Estate Ltd, 1997

Burhan Ghalioun, Islam et Politique. La modernité trahie, La Découverte, 1997

 

e. On the Geopolitics of Energy and the Greater Middle East

Paul Roberts, Το τέλος του Πετρελαίου, Πατάκης, Αθήνα, 2005

Daniel Yergin, Les Hommes du Pétrole, Stock, Paris, 1991 (Deux volumes)

Sophie Sautard, Géopolitique et Pétrole, Studyrama, 2007

A. Giraud & Xavier Boy de la Tour, Géopolitique du Pétrole et du Gaz, Technip, Paris 1987

Toyin Falola & Ann Genova, Η διεθνής Πολιτική του Πετρελαίου, Παπαζήσης, Αθήνα, 2008

Eric Laurrent, Πετρέλαιο: Αλήθειες και Ψέμματα, Σύγχρονοι Ορίζοντες, Αθήνα, 2008

Jean Masseron, L'Économie des Hydrocarbures, TECHNIP, (4me édition), 1991

Abdallah de Sahb, Petropuissance et Ordre Amaricain. La Nouvelle Question d'Orient, CNRS Press, 1992

Patrick Criqui & Nina Kouznetzoff, Énergie 1995: Aprés les chocs, Economica, 1987

Antoine Ayoub & Jacques Percebois, Pétrole: Marchés et Strategies, Economica, 1987